Podatek odroczony – niestandardowe operacje

Kalkulacja podatku odroczonego jest wykonywana najczęściej raz w roku. Z założenia nie jest ona skomplikowana, bo oparta o różnicy pomiędzy wartością podatkową a wartością księgową aktywów lub pasywów, którą mnożymy przez ustaloną stawkę opodatkowania. Ale wyjątków i niestandardowych sytuacji jest kilka i na nie warto zwrócić uwagę.

Temat podatku odroczonego regulowany jest w art. 37 ustawy o rachunkowości (dalej uor) oraz Krajowym Standardem Rachunkowości (KSR) 2 „Podatek dochodowy", a pod Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), Międzynarodowym Standardem Rachunkowości (MSR) 12 „Podatek dochodowy". Regulacje te, poza koncepcją wartości podatkowej i wartości księgowej, będących podstawami do kalkulacji podatku odroczonego przewidują szereg przypadków szczególnych.

Jednym z nich jest wyłączenie z tytułu początkowego ujęcia. Dotyczy ono sytuacji, w których pozycję bilansową na dzień jej rozpoznania w bilansie posiada różne wartości księgową i podatkową, a początkowe ujęcie nie wynika z transakcji połączenia ani nie wpływa na podstawę opodatkowania lub wynik finansowy brutto. Klasycznym przykładem tej sytuacji jest nabycie samochodu, który może być amortyzowany do maksymalnej kwoty 150 tys. zł. Jeśli firma nabywa auto o wartości np. 200 tys. zł, jego wartość podatkowa wynosi na dzień nabycia 150 tys. zł. Pomimo różnicy pomiędzy wartością księgową a wartością podatkową w takiej sytuacji zgodnie z KSR 2 oraz MSR 12 aktywa z tytułu podatku odroczonego nie rozpoznajemy.

Niestandardową sytuacją jest też podejście do podatku odroczonego od wartości firmy. Przy rozliczeniu przejęcia metodą nabycia, na dzień przejęcia wyceniamy rachunkowo wszystkie aktywa i zobowiązania do...